Kendilik Tasarımı

19.12.2013 00:28:17

Efenim, kendilik dediğimiz şey, kendimizi nasıl algıladığımızdan oluşur. Bu oluşum ise daha doğmadan başlıyor ve ilk 3 yaş bu oluşum üzerinde oldukça önem taşıyor. İlk üç yaşla sınırlı kalmıyor tabii ki, hayat boyu da şekilleniyor.

…

Irvın Yalom’un bu hafta okuduğum Din ve Psikiyatri kitabında ‘’insan bir anlamı olmayan dünyada kendisine anlam bulmaya gelir’’ yazısı dikkatimi çekti. Bu anlam arayışı ise Kohut’un kendilik psikolojisine göre doğumdan sonra kendilik nesnesi dediğimiz çocuğun yakın çevresinde olan kişiler tarafından oluşuyor. Kendilik nesnesi dediğimiz anne, baba veya bakıcının bebeğin kendilik gelişiminde üç rolü var: Varolmanın duyumsanması, güven duygusu gelişimi, narsistik (libidinal) gelişim.

…

Varolmanın Duyumsanması: Bebek doğduğunda henüz kendisini algılama yeteneğine sahip değildir. Çocuğun kendiliği, ihtiyacı olduğunda sürekli olarak yanında olan anne, baba veya bakıcısı tarafından oluşur. Yani anne, baba veya bakıcı olduğu sürece bebek, kendisinin var olduğunu, değerli olduğunu anlar.

…

Güven Duygusu Gelişimi: Anne karnında duyuları gelişmediği için olumsuz yaşantı deneyimlememiş bebek doğum travmasıyla birlikte hayata karşı savunmasız durumdadır ve kendisini sakinleştirecek bir yapıya sahip değildir. Bu noktada anne, baba veya bakıcı bebeğin güvenliğini sağlayarak bebek ile dış dünya arasında güvenli bir ilişki kurmasını sağlar.

…

Narsisizm Gelişimi: Çocuğun ilk üç yaşına kadar yaşadığı mükemmellik duyguları ileride olumlu bir kendilik tasarımı için gereklidir. Narsisizm gelişiminde anne ve baba iki işlevi vardır:

1.Aynalama işlevi: Çocuk anne ve babasından gelen tepkilere göre kendi büyüklüğü hakkında bir şema oluşturur. Onlardan onay görmeyi, beğenilmeyi ve takdir edilmeyi bekler.

Bebek çocukluğa geçerken mükemmel olarak algıladığı kendiliği, gerçek dünya ile karşılaştığında örselenerek aşınır. Bu aynı zamanda çocuğun egosunun oluşmaya başladığı dönemdir.

2. İdealizasyon işlevi: Mükemmel yapısının örselenmesiyle çocuk yüceleştirdiği anne babasına yönelir. Anne babasına güvenir ve onlara hayrandır. Güçlü, kusursuz olarak algıladığı anne ve babasının bir parçası olarak da kendisini güçlü ve güvenli hisseder. Annem babam büyük, ben de onların bir parçası olduğuma göre demek ki ben de büyüyüm algısı oluşur. Anne ve babayı örnek alarak onlar gibi davranmaya başlar. Aynı zamanda anne babanın eksiklerini görmesiyle çocuk kendi eksilerini ve artılarını bütünleyerek kendilik tasarımını sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmiş olur.

Dipnot: Kendilik tasarımlarımızı gözden geçirme vakti…