Dikkatsiz HiperaktiviteninDürtüselliği

19.11.2015 00:00:02

Efenim, birinci sınıfa başlayan çocukların yazmaya ve okumaya başlamasıyla beraber dikkat eksiklikleri, öğretmeni dinlemiyormuş gibi bakmalar,soruya farklı cevap vermeler, cevap verirken sıkılmalar, ders dışındaki şeylerle ilgilenmeler, yerinde duramamalar, sınıfta gezinmeler, arkadaşlarıyla geçinememeler, defterleri karalamalar da şiddetini arttırdı. Peki ne oluyor bu çocuklara? İlk akla gelen Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu.

…

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite bozukluğu(DEHB),belirtileri yedi yaştan önce başlayan, okul ve ev gibi en az iki ortamda görülen, süreklilik gösteren ve günlük yaşamı etkileyecek boyutta olması beklenen bir rahatsızlıktır. 7 yaş öncesi başlıyor ama küçük çocukların çoğu hareketli olduğundan ve davranışları değişkenlik gösterdiğinden okul öncesi dönemde çocuklara bu tanıyı koymak zor oluyor.

…

DEHB belirti boyutları 3 ana başlıkta toplanır:

Dikkat Eksikliği:Bu çocuklar evde ve okulda dikkatlerini yoğunlaştırmakta zorluk çekerler, çünkü onlar hangisi önemli hangisi önemsiz ayırt edemezler. Sınıftayken hem öğretmeni duyarlar, hem caddedeki arabayı, hem de yandaki kalem ucunun açılma sesini. Aynı şekilde, hem ders anlatan öğretmeni görür, hem tahtadaki resimleri, hem de yanındaki arkadaşının defterindeki yazıları. Bu nedenle odaklanmakta oldukça zorlandıkları içindir ki büsbütün vazgeçerler. Ancak heyecanlı bir film ya da bilgisayar oyununa konsantre olabilirler ve aileler bu nedenle ‘isterse yapar’ şeklinde söylemde bulunur.

Aşırı Hareketlilik:Yaşıtlarına göre fazla hareketlidirler. Elleri ayakları hareket halindedir. Uzun süre aynı yerde oturamazlar ve çok konuşmalarıyla dikkat çekerler.

Dürtüsellik (İmpulsivite): Davranışlarını organize etmekte zorlanırlar. Planlı da çalışamazlar. Sırasını beklemekte güçlük çekerler. Sorular tamamlanmadan cevap verirler. Genellikle, sonunu düşünmeden eyleme geçerler. Bu nedenle tehlikeyi kestiremez ve çok zaman küçük kazalara maruz kalırlar.

Diğer yandan, DEHB bulunan çocuklar çok zaman sempatik, şeffaf, yaratıcı, coşkulu ve empati sahibi olurlar.

…

DEHB 3 ayrı biçimde görülür:

Dikkat eksikliğinin önde geldiği tip: Dikkat eksikliği belirtileri ön plandadır. Aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ya yoktur ya da kayda değer şiddette değildir. Bu nedenle hareketli olmayan çocuklarda da DEHB görülebilir.

Aşırı hareketliliğin ve dürtüselliğin önde geldiği tip: Aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirgin olarak vardır. Dikkat eksikliği belirtileri vardır, ancak önemsenecek şiddette değildir.

Birleşik tip: Hem dikkat eksikliği, hem de aşırı hareketlilik – dürtüsellik belirtileri tanı alacak kadar şiddetlidir. En sık görülen tip birleşik tiptir.

…

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun asıl sebebinin ne olduğu henüz bilinmemekle beraber bozukluğun oluşumunda biyolojik (nörolojik) ve genetik faktörler yer alıyor. DEHB’li çocukların beyinlerinin ön kısmında ve limbik sistemde bulunan kimyasal ileticilerin (neurotransmitterler) çalışmasında bozulma olduğu biliniyor. Beynin bu bölgeleri ise konsantre olma, planlama, davranışları kontrol etme, hafıza, motivasyon konularında rol oynuyor.

…

Tedavi edilmeyen çocuklarda, orta ya da üst seviyede bir zekaya sahip olsalar bile, eğitimlerine yeterince odaklanamadıkları için okul başarısızlıkları görülebilir. Tedavi edilmeyen çocuklarda depresyon, kaygı bozukluğu, tik bozuklukları ya da davranış bozuklukları oluşabilir. Çevresindeki insanlar tarafından sürekli eleştirilebilen bu çocuklarda özgüven eksiklileri görülebilir.

Dipnot: Henüz birinci sınıftayken tedbirimizi alalım.