ÇOCUKLUĞUMUN KASABASI NALLIHAN -v- SUSUZ EVLERDE KADIN OLMAK

30.04.2013 00:41:43

Genellikle iki katlı evlerden oluşan sokakların sakinleri, sanki tek bir ailenin fertleriymiş gibi birbirleriyle barış ve dayanışma içinde yaşardı. Akşamüzerleri komşu evlerden birbirlerine pişirdikleri yemeklerden bir tabak da olsa yemek götürülüp ikram edilirdi.

Herkes birbirinin sevincini de tasasını da içinden gelerek paylaşır, birbirlerinin çoluk çocuğunu korur, gözetir, terbiyesi ile bizzat ilgilenirdi. Küçükler büyüklere karşı saygısızlık etmekten korkar, kadınlar yolda giderken karşılaştıkları bir erkeğin önünü kesip geçmezdi.

Her ev hanımı sabah evinin temizliğini bitirince kapısının önünü de süpürür, böylece sokaklar pırıl, pırıl olurdu. Zira o sokak herkesin ortak yaşama alanıydı. Çocuklar bütün gün boyu orada oynarlar, öğleden sonraları ev işlerini bitiren kadınlar müsait olan bir evin önünde toplanır, sığırların yayılımdan dönmesine yakın vakte kadar sokak oturması yaparlardı.

O dönemlerde kasabadaki ailelerin çoğunda inek vardı. İnekler her sabah Ayaşlıların evinin önünde dere içinde toplanır, buna sığıra katma denirdi.

Sığırlar, sığırtmaç tarafından sürüle, sürüle kasabanın içinden geçirip aşağı mahalle üzerinden bu günkü Ankara yolu güzergâhını takiple ( o zaman burada yol yoktu) yayıla, yayıla Bedi pınarı noktasından geçip, nihayette dokuz dolambaç üzerinden çıktıkları yere getirilir salıverilirdi. Her inek kendi ahırının kapısına kadar gelir, sonrada bağırarak geldiğini haber verirdi.

1970'li yıllara kadar evlerde kanalizasyon bağlantısı yoktu. Her evin bir fosseptik çukuru vardı. Senede bir kere Belediyenin Ankara’dan getirttiği vidanjörle fosseptikler boşaltılırdı. Evlerde suyunda olmadığı o yıllarda su her mahallede bulunan mahalle çeşmelerinden güğümlerle, ibrik ve kovalarla taşınarak evlerde kullanılırdı.

Bu çeşmelerin suyu Akdere’nin arka tarafındaki boncuklu deresinden gelirdi ve biraz sert bir suydu. Su önce tepedeki eski Ermeni mezarlığının önündeki su deposuna gelir, oradan da çeşmelere dağılırdı.

Su deposu Nallıhan’ın her tarafından görülebilecek bir yerindeydi. Ramazan aylarında iftar topu buran atılırdı. Belediyenin Su işlerinden sorumlu görevlisi Sucu Hamit, akşam ezanı okunur okunmaz. yaktığı meşale ile topu patlatırdı. Çocuklar heyecanla bekleyip, Daha topun sesi duyulmadan alevi ve dumanı görür, top patladı diye büyüklere haber verirlerdi.

Çay yapmak ve içmek için Yukarı mahallede Ahmet çavuşların bahçesinde bulunan Koca Pınara gidilirdi. Koca Pınarın suyu daha az kireçliydi ve Emirtoz’dan gelirdi. Akşamüzerleri Pınarın oluğuna sulanmak üzere hayvanlarda getirilirdi. Pınarın önündeki meydanda koca kavak diye anılan büyük bir kavak ağacı vardı.

Ev kadınları çamaşır yıkamak için, oluk başında şimdi hamamın olduğu yerdeki ırmağa (çamaşırhaneye) giderlerdi. Irmağın suyu ark yoluyla çaydan gelirdi. Irmağın içine altı tane ocak vardı. Çamaşır yıkayacak olan kişi bu ocaklardan birini yakarak suyu kazanda kaynatır sonra içine çamaşır sodası koyarak suyun kirecini çöktürürdü. Çamaşır bu yumuşatılmış su ve çamaşır kili ile tokaçla dövüle, dövüle, ayakla tepile, tepile yıkanırdı.

O yıllarda Nallı Çayı bugünkü gibi kirli değildi. Tertemiz akan suda yaz günleri çocuklar su bentlerinin altındaki derin yerlerde suya girip yüzerler, hatta bütün yazı bu derede geçirirlerdi. Hepimiz yüzmeyi buralarda öğrendik. Çaya giden çocukların korkulu rüyası bük bekçisi Sağır Durmuş’tu.

Sağır Durmuş bükleri çocukların talanından korumak için elinde değneği ile dolaşırdı. Onu gören çocuklar çil yavrusu gibi kaçışır, bazen elbiselerini bile alamazdı. Yüzmek için gidilen yerlerden Topçu bendi, Ayaşlıların bendi ve Koca bent pek meşhurdu. Bu bentlerden su arklar kanalı ile taşınarak hem bağ bahçe ve çeltik tarlalarını sular, hem de değirmenleri çalıştırırdı. (DEVAM EDECEK)

Gam ve telaş sizlerden uzak olsun efendim.

Huzur bulun, hayırla kalın.