Fatma Marmara [email protected]

UZAKLARDAN ÜMİDE YOLCULUK - 1.Bölüm

01.09.2014 00:00:01

Onlar yurdumuzun bir ucundan diğer ucuna, Batman’dan Düzce’ye fındık bahçelerinde çalışmak için gelmişlerdi. Gençti çoğu, gülümseyen yüzlerle çalışıyorlardı. Gülümseyen yüzleri gibi pırıl pırıldı kalpleri de. Çok güzel bir kaynaşma tablosu vardı karşımda, işçi ve işveren olarak. Yaşadığımız şehirler birbirine uzak da olsa bu toprakların, aynı ülkenin insanlarıydık. Birdik, tektik ve bu birlik beraberlik burada da kendini en güzel şekli ile gösteriyordu. Sohbetimiz, çekimlerimiz neşe içinde geçti. İmkânım ve zamanım olsaydı, ertesi gün yine onların yanlarında olmak isterdim.

Bu yazı dizim de mevsimlik işçileri ve onlarla yaptığım sohbeti sunmak istedim sizlere. Bizim, bu vatandaşlarımıza ulaşmamızı sağlayan Bolu da tanıştığımız Süleyman Beydi. Fındık bahçesinde, Süleyman Beyin bahçe sahibi olan kardeşi Recep Bey ve yine komşu bahçe sahibi Kenan Beyle görüştüm. Ardından Çavuşları Halil Bey ve o güzel insanlarla devam etti bu konuşmalarımız.

-Eskiden Arifiye Tren İstasyonu’nda bekleşen fındık işçilerini hatırlıyorum. O dönemlerden günümüze ne gibi değişim ve gelişmeler oldu?

Recep Bey: 20-25 sene önce tren ile Arifiye Tren İstasyonu’na geliyorlardı. Yağmur, çamur içinde; yiyecekleri yok ve şartları çok daha ağırdı. Şimdi kapıdan dolmuşa biniyorlar ve gelecekleri yer hangi bahçeyse oraya geliyorlar.

Süleyman Bey: Eskiden çadırlarda samanlık gibi yerlerde kalıyorlarmış ama şimdi kalabilecekleri evler hazırlanıyor. İşçileri alan tarla sahipleri, günümüzde onların her türlü ihtiyaçlarını karşılıyor. Evlerinin alt katını onlara tahsis ediyor. Banyo, tuvalet, mutfak ve yatacakları ( 2-3) odalar mevcut. Mevsimlik işçiler aşçıları ile birlikte geliyor ve yemeklerini kendileri yapıyor. Yaşantılarını aynı memleketlerinde olduğu gibi burada da sürdürmeye devam ediyorlar.

-O zamanlar yatak yorganlarıyla gelirlerdi. Peki, şimdi yine bu tarz eşyalarını yanlarında getiriyorlar mı? Ya da bu konuda kalıcı bir çözüm sağlandı mı?

Süleyman Bey: Şimdi de yine bazı özel eşyalarını getiriyorlar. Ama biz zaten çarşaftı, battaniyeydi, yataktı her şeyi ile döşedik bu evleri. Zira seneye yine lazım olacak.

Ama durumu olmayan, imkânı olmayan fındık bahçesi sahipleri de var. Bunlar işçilerine bu olanakları sunamıyor olabilir. Tanımadığı için evinin olduğu yere sokmak istemeyebilir.

-Genelde hangi illerden geliyorlar?

Süleyman Bey: Bingöl, Mardin, Diyarbakır, Urfa, Siirt, Batman gibi Güneydoğu illerinden geliyorlar.

-Bu bölgeye fındık için gelenler, buradan başka bölgeye de geçiyorlar mı?

Süleyman Bey: Burada ki fındığı toplar ardından pamuk toplamaya giderler. Başlarında onları getiren dayıbaşları ve çavuşları var. Bu işleri onlar organize ediyor. Fındık bahçesi sahiplerinin telefonu dayıbaşlarında var. Fındığa bir ay kala arar ve ihtiyaç sayısınca ekibini getirir. Burada işleri bitince, çavuş veya dayıbaşı (önceden ayarlamıştır zaten) işçileri buradan alır, diğer bölgeye götürür.

-Bu bölge de çalışacak işçi bulunmuyor mu?

Süleyman Bey: Aslında oradan işçi getirmek daha masraflı oluyor. Eskiden imece vardı. Herkes birbirine yardım ederdi. Bugün benim tarlam da yarın onun bahçesinde hep birlikte çalışırdık.

- İmece neden bozuldu ya da günümüze kadar gelemedi?

Süleyman Bey: Yaşam şartları nedeni ile bozuldu. İnsanlar ürünlerinden kazanamaz hale geldi. Dışarıya çalışmaya gitti ya da başka işlerde çalışmaya başladı. İzinli olduğu süre içinde de ancak kendi tarlasında ki ürünüyle ilgilenebildi. Başkasına yardım edebilecek zamanı kalmadı. Hatta kendi yapamadı ve işçi tutmaya başladı. Bu bölgede de bulamadığından başka bölgelerden mecburen işçi getirtti. Yoksa ürün dalında kaldı, kalıyor da.

Devam edecek.

Fotoğraflar yazarımıza aittir.