Şah kartalların evini buldular

Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan şah kartalların dünya çapındaki en önemli üreme alanı Bolu’da tespit edildi.

Doğa Derneği, Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği (BSPB) ve Macaristan kuşları koruma derneğinin (MME) 3 yıldır yürüttüğü ortak çalışmalar sayesinde haklarında çok az şey bilinen şah kartallar hakkında bilgi sahibi olunuyor. Bu çalışmalarla Trakya'da 25 Şah Kartal yuvası tespit edilirken, Bolu'da da 18 çift şah kartalın ürediği belirlendi. Bu bölgelerde bulunan yuvaları düzenli olarak izleyen ekipler bu hassas türün korunması için çalışmalarını yoğunlaştırıyor. Uluslararası ortak çalışmalar ile şah kartal yavrularına takılan uydu vericilerinden gelen veriler ışığında nesli küresel ölçekte tehlike altında bulunan bu önemli türün dağılım hareketi, göç davranışı ve beslenme alanlarıyla ilgili bilgiler de toplanmaya başlandı. İlk verilere göre genç şah kartalların beslenmesi için en önemli bölgelerden birinin Çorlu sahil şeridi ortaya çıktı. Bu bölge belli zamanlarda 40 bireye kadar genç şah kartala ev sahipliği yapıyor. Çalışmalar sonucu ortaya çıkan bir diğer önemli nokta ise Bolu Dörtdivan’da yer alıyor. Doğa Derneği Bilim Koordinatörü Süreyya İsfendiyaroğlu'nun Radikal gazetesindeki yazısında, bu önemli beslenme alanının izlenmesi ve korunmasıyla ilgili yeni bir çalışmayı 2012 yılında başlatılacağına dikkat çekildi.

Düzenli olarak yuvaları izlenen şah kartalların Trakya'daki üreme başarıları oldukça yüksek. Trakya'daki şah kartal çiftlerinin %75'inin üreme denemeleri başarıyla sonuçlandı ve bu çiftler yavrularını başarılı bir biçimde büyüttü. Bazı çiftler iki yavru bile çıkarabildi. Bu bölgedeki yuvaların büyük çoğunluğunun tarım alanlarının yakınında yer almasına karşın yuvalara çok az rahatsızlık verildiği gözlendi. Türkiye’de hayatını kaybettiği tespit edilen genç bireylerin büyük bir kısmının ölüm nedeni enerji nakil hatları, başta Trakya olmak üzere enerji dağıtım şirketlerinin yırtıcı kuşların korunması için daha çok önlem almasına ihtiyaç duyuluyor. Şah kartal gibi pek çok yırtıcı ve göçmen kuş, yaşam süreleri boyunca kaçak avcılık, zehir kullanımı, yüksek gerilim hatları gibi insan faaliyetleri sonucu hayatını yitiriyor.

Şah kartalların korunması için sınır ötesi iş birliklerinin arttırılması ve türün dağılım alanlarında eko turizm uygulamalarına geçilmesi gerekiyor. Yırtıcılar arasında en etkileyici türlerden biri olan Şah Kartal, çoğunlukla küçük memeliler ve kuşlarla besleniyor, beslenmek için açık ve yoğun bir şekilde otlatılan alanları tercih ediyor. Türkiye'deki şah kartal popülasyonunun bilinenden daha büyük olabileceği düşünülüyor ve araştırma koruma çalışmalarının yaygınlaşması sonucunda da şah kartalın uzun vadede korunması hedefleniyor.

Besin zincirinin en tepesinde yer alan ve mera - tarım alanı dengesini gözeten geleneksel kırsal mozaiği üremek için tercih eden şah kartallar, üredikleri alanlarındaki ekosistemin sağlıklı olduğunu ve bu bölgelerde zengin canlı çeşitliliği bulunduğunu da gösteriyor.